بزرگنمايي:

کرمان آنلاین - کرمان - هفته نامه محلی سخن تازه استان کرمان به مرمت و احیای بادگیر چپقی و میراث فرهنگی سیرجان پرداخته و گزارشی با عنوان 'چپق بادگیر چاق شد؟' را در شماره 495 خود به چاپ رسانیده است.
در یادداشت این هفته نامه آمده است: شیوه‌ مرمت بادگیر چپقی داغ شده است. از یک طرف بر سر مصالح بکار رفته در مرمت حرف و حدیث است که گفته می‌شود سیمان و سیمان سفید به کار رفته و هویت سنتی بنا را زیر سئوال برده! گرچه مرمت کار این موضوع را رد می کند.
عده‌ای این عیب را می گیرند که سفیدی عجیب بادگیر مرمت شده در قیاس با رنگ و ظاهر قبلی آن چهره ای سفیدآب شده از بادگیر است که دارد دلبری می‌کند!
هرچند به گفته مرمت کار، این موضوع به خاطر تازگی مرمت طبیعی ا‌ست و بندکشی سفید و سفیدکاری در اصل بنا وجود داشته منتها با گذر زمان و نشست باران و گرد و غبار به زردی گراییده بود.
با اینکه به نظر برخی شهروندان ایراد بنی اسرائیلی گرفتن از شیوه مرمت بادگیر چپقی، تنها مسئولان را از تلاش ناامید می کند اما برخی دیگر منتقد اصل اجرای طرح مرمت هستند و می‌گویند وضعیت خود بادگیر بدان حد در خطر نبوده که بخواهند این بودجه را صرف تزئینش کنند؛ بلکه قرار بوده بودجه صرف بازسازی خانه و آزادسازی بخشی از بنا که کوچه از آن عبور کرده می شد اما حالا با نبود شفافیت پیرامون چگونگی خرج کردن هزینه، امید چندانی به بازسازی این خانه نیست.‌
مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمان اما در پاسخ سخن تازه پیرامون این دغدغه ها گفت: «استفاده از سیمان در سقف بنا یک اشتباه بود که پس از نظارت کارشناس میراث فرهنگی برطرف شد.»
محمود وفایی تغییر رنگ بندکشی های آجر بادگیر چپقی را بدلیل تازگی مرمت عنوان کرد که به مرور زمان رنگ کهنگی می گیرد: «گرچه استفاده‌ از مصالح روز هم گاهی در مرمت لازم می شود. مخصوصا که معمولا خانه های تاریخی با تغییر کاربری مرمت می شوند و نیازهای روز به آنها افزوده می‌ شود.»
به نظر مدیرکل اگر قرار بود یزدی ها چنین دیدگاه منفی به مرمت داشته باشند، تاکنون از بافت تاریخی شان چیزی باقی نمانده بود.
اما تناقضی میان گفته های مدیرکل با رئیس اداره میراث فرهنگی و گردشگری سیرجان است. آنجا که وفایی توقف پروژه بازسازی خانه را انکار می کند و از بازسازی خانه بادگیر چپقی در ادامه روند مرمت حرف می زند اما نبی الله جعفری زاده می گوید: «ما نگفتیم محوطه سازی می کنیم. این طرح ابتدا نیاز به تملک خانه های اطراف توسط شهرداری دارد و سپس محوطه سازی توسط میراث فرهنگی.»
به روایت رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیرجان «طرح بادگیر چپقی پارسال با دستور فرماندار این شهرستان آغاز شد. برای طرح بازسازی و مرمت بادگیر چپقی یک نفر به عنوان مشاور فرماندار، دستور کار را از میراث به ما داد و طبق آن دستور، داریم کار می کنیم. در این طرح فقط محوطه خود بادگیر و سمت در ورودی آن مد نظر بوده است چرا که بر اثر گذر زمان و طبق تصمیم گیری های شهرداران وقت، حیاط اطراف آن زیر خاک رفته و تبدیل به کوچه شده است که حالا ما در حال خاکبرداری اطرف آن هستیم.»
خاک برداری و رسیدن به پلان خانه مقدمه بازسازی است و جعفری زاده امیدوار است: «آزادسازی خانه‌های اطراف بادگیر در دستور کار شورای شهر دوره گذشته بوده که طبق کمیسیونی قرار بوده این مشکل حل شود تا سپس طبق طرحی که میراث فرهنگی توسط مشاور ارائه می دهد، بازسازی آغاز شود. اما متاسفانه هنوز این آزادسازی اتفاق نیفتاده است.
وی با گلایه از برخی جوسازی ها نسبت به مرمت این اثر گفت: «تاکنون هیچ خشتی از این بادگیر جدا نشده و فقط کار مرمت انجام شده است.»
وی خاطر نشان کرد: «مرمت این بنا با نظر کارشناسی تفاوتی بسیار دارد. باید کار مرمتی انجام داده باشی که بتوانی کار نظارتی انجام بدهی. اینکه ابتدا مرمت بادگیر را در دستور کار قرار دادیم به این دلیل بود که خود بادگیر مشکل داشت، نم می داد، دیوارهایش ترک برداشته، اطراف آن ضربه خورده و چندین سال اصلا مرمت نشده بود و نیاز به مرمت داشت. پس ابتدا باید این بنا نجات داده شود.»
جعفری با لحنی منتقدانه، وعده داد: «تا کمتر از سه سال آینده هر نقطه از بخش گردشگری سیرجان کار می خواست و ما انجام ندادیم، آن موقع انتقاد وارد است. در مدت این یک سال هیچ اقدامی نمی توان انجام داد. در صورتی که دائم مشغول کار هستیم.»
ناظر پروژه بادگیرهای چپقی در تشریح نحوه اجرای مرمت این طرح اظهار کرد: «در حال اجرای فاز نخست پروژه مرمتی این عمارت هستیم. در فازهای بعدی بحث ساماندهی فضای اطراف و نحوه دسترسی به معابر اطراف مطرح است. بخشی از زمین های اطراف توسط شهرداری تملک شده ولی این اقدام به طور کامل صورت نگرفته تا مکان به منطقه گردشگری و تفریحی تبدیل شود.»
مجتبی شفیعی در رابطه با کارشناسی بودن پروژه گفت: «کارشناسانی که مرتب سرکشی می کنند، بر این کار نظارت دارند.»
وی با اشاره به اینکه آخرین دوره مرمت این بنا در سال 88 بوده است، افزود: «وقتی با مصالح نو کار می شود، تفاوت رنگ امری طبیعی است؛ گچی که امروز کار می شود، در مقایسه با گچی که 10 سال پیش کار شده تفاوت رنگ دارد زیرا گرد و غبار و برف و باران در تغییر رنگ بنا تاثیر گذارند.»
بادگیر چپقی یکی از منحصر به فردترین بادگیرهای ایران و جهان و از بناهای مربوط به دوره پهلوی اول در سیرجان است.
این بنا با شماره ثبت 6467 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
7420/ 5054