بزرگنمايي:

کرمان آنلاین - کرمان - سوغات چمدان مسافری که حدود 2 دهه میهمان کرمان است و انگار قصد رفتن ندارد این بار نوسانات دمایی است که به بخش عظیمی از محصولات کشاورزی استان خسارت زده و اقتصاد کرمان را با چالش مواجه کرده است.
بهگفته کارشناسان کم آبی و مصرف بی رویه و بدون مدیریت این مایه حیاتی و خشکسالی های پیاپی به عنوان میراث بجا مانده از گذشته در استان کویری کرمان موجب بروز پدیده هایی چون تغییر اقیلم و نوسانات دمایی شده که بخش های مختلفی از جمله کشاورزی را تحت تاثیر قرار داده و البته خساراتی را نیز تحمیل کرده است.
استان کرمان با 183 هزار کیلومتر مربع وسعت و 11 درصد خاک کشور با وجود شرایط اقلیمی و جغرافیایی خشک و کویری سالانه حدود 6 و نیم میلیون تن محصولات زراعی در آن برداشت می شود که تغییرات اقلیم، نوسانات دمایی و خشکسالی می تواند ضربه ای سخت به اقتصاد این استان باشد.
سالانه 130 تا 150 هزار تن پسته، 200 هزار تن خرما و 85 گونه های مختلف مرکبات در این استان تولید می شده که نوسانات دمایی اواخر سال گذشته و امسال بخش عظیمی از این محصولات را دچار خسارت کرده است.
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان می گوید: خشونت خشکسالی در این استان طی سال زراعی جاری بخصوص در حوزه باغی و زراعی بیش از پیش خود را نشان داده است.
محمدرضا پورخاتون در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: نوسانات دمایی در بیشتر شهرستانهای پسته خیز استان کرمان مشهود بوده است.
وی اظهار داشت: گرمای نابهنگام 38 درجه آخر فروردین سال جاری و بعد از آن سرمای دیرهنگام موجب وارد آمدن خسارت به بخش محصولات کشاورزی استان کرمان شد.
پورخاتون با بیان اینکه درختان استان کرمان در فصل زمستان سال گذشته تامین سرما نشدند افزود: این امر بیشتر خود را بر روی درخت گردو نشان داد.
وی با تاکید بر اینکه نوسانات دمایی 2 هزار و 800 میلیارد تومان به بخش کشاورزی استان کرمان خسارت وارد کرده است تصریح کرد: 2 هزار و 400 میلیارد تومان از این مقدار خسارت به محصول پسته وارد شده و مابقی به سایر محصولات کشاورزی مانند گردو و محصولات سردرختی وارد شده است .
وی عامل بروز نوسانات دمایی را خشکسالی عنوان کرد و اظهار داشت: افت جدی منابع آبی در بسیاری از مناطق نیز موجب بروز خسارات به محصولات کشاورزی شده است.
پورخاتون با اشاره به اینکه کیفیت آب نامناسب است که خود را در عملکرد محصولات نشان می دهد ، تصریح کرد:وی تاکید کرد: بخش کشاورزی طی سالهای اخیر به دلیل برداشت نادرست از آب متهم شده اما اعتقاد داریم کشاورزی باید در امور و شیوه های اجرا تغییر رویه و با شیوه و روش ها نو ادامه حیات دهد.
به گفته این مسئول 30 درصد از ارزش تولیدات ناخالص استان کرمان مربوط به بخش کشاورزی و این مهم قابل توجه است لذا نمی توان صنعت را جایگزین کشاورزی کرد.
وی با بیان اینکه بخش کشاورزی نیازمند سرمایه گذاری بالا است گفت: در زمینه بهره وری در برنامه ششم توسعه هم به جهاد کشاورزی تاکید شده که در زمینه بهره وری آب اقدامات لازم را انجام دهد.
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان گفت: مشکلات در بخش آب کشاورزی باید ریشه یابی شود و آب به صورت حجمی تحویل کشاورز داده تا میزان مصرف آب را مدیریت کند.
وی اظهار داشت: باید کنترل و نظارت را در بخش کشاورزی سرعت دهیم و بطور جدی در این بخش اقدام کنیم.
وی با بیان اینکه درصد قابل توجهی چاه غیرمجاز در استان کرمان وجود دارد تصریح کرد: در عین حال که باید بهره وری در بخش آب ارتقا داده شود اما حقوق کشاورز نباید در این بخش تضییع شود.
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان گفت: سالانه 900 میلیون متر مکعب از سفره های زیرزمینی آب در این استان اضافه برداشت می شود.
وی ادامه داد: این در حالیست که خشونت خشکسالی در این استان طی سال زراعی جاری بخصوص در حوزه باغی و زراعی بیش از پیش خود را نشان داده است.
وی قرار گرفتن کرمان بر روی کمربند خشک دنیا و نوسانات شدید بارش و پراکنش نامناسب آن را از ویژگی های ذاتی این استان برشمرد و اظهار داشت : متوسط بارندگی سالانه استان 120 میلی متر بوده که این میزان در سال زراعی جاری به حدود 40 میلی متر کاهش یافته است .
وی ادامه داد: بر اساس بررسی های انجام شده استان کرمان به طور مداوم در 40 درصد سال های مورد مطالعه دچار خشکسالی بوده که با توجه به روند حرکتی خشکسالی ها در 30 سال اخیر، این استان درگیر سه دوره خشکسالی بوده است.
وی ادامه داد: طولانی ترین دوره خشکسالی مربوط به دوره اخیر است که این دوره از سال 77 آغاز و هم اکنون نیز ادامه دارد.
پورخاتون تصریح کرد: خشکسالی فعلی نسبت به سایر دوره های خشکسالی این استان دارای تداوم و شدت بیشتری است و موجب کمبود شدید منابع آبی و کاهش آب های زیرزمینی و آب های سطحی شده است.
وی اظهار داشت: دمای بالا، رطوبت ناچیز موجود در هوا و پوشش ابری اندک موجب افزایش تبخیر آب و تعرق و کاهش آب در خاک شده که در نهایت کاهش عملکرد تولید محصولات کشاورزی را در پی داشته است.
وی گفت: بیشتر دشت های استان کرمان با خطر شور شدن آب به دلیل پیش روی سفره های آب شور مواجه شده است.
پورخاتون تاکید کرد: دشت های شمالی و غربی استان بویژه دشت های منطقه رفسنجان، زرند و سیرجان از مناطق حاد استان کرمان در بخش کمبود آب هستند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی کرمان نیز گفت: ارزش افزوده محصولات کشاورزی شمال کرمان هفت هزار و 400 میلیارد تومان است و افزون بر 20 درصد باغات کشور در این استان قرار دارد.
عباس سعیدی افزود: محصول پسته این استان از نظر سطح تولید و ارزش اقتصادی رتبه اول و گردو و گل محمدی نیز در جایگاه دوم و سوم قرار دارد.
وی اظهار داشت: پنج درصد از اراضی استان کرمان به کشت محصولات کشاورزی اختصاص دارد و سطح زیر کشت محصولات زراعی در شمال این استان 117 هزار هکتار و در بخش باغی این رقم 313 هزار هکتار است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان با بیان اینکه طرح بهره وری آب، اقتصادی بودن محصولات کشت شده و اجرای طرح الگوی کشت را استاندار سابق کرمان مطرح کرده است اظهار داشت: با توجه به مقدار سطح زیر کشت و کمبود منابع آبی در استان کرمان باید ببینیم هر محصول چقدر آب مصرف می کند و چقدر بازده اقتصادی دارد.
سعیدی ادامه داد: همچنین باید اطمینان حاصل کرد نیازهای استان کرمان در تولید محصولات کشاورزی کدام محصول است و با این احتساب می توان برخی از محصولات را از چرخه کاشت حذف کرد.
وی افزود: دانش فنی در مورد برخی محصولات کشاورزی در حال کشت در استان ایجاد نشده و یکسری دانش بومی نیز که وجود دارد در مورد محصولات جدید امکان اجرا ندارد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان تاکید کرد: ماشین آلات کشاورزی این استان نیز باید همزمان و هم راستا با ورود محصولات جدید تغییر کند.
وی گفت: تامین مواد اولیه برای سایر بخش ها، حفظ محیط زیست، جلوگیری از پیشروی کویر، تامین امنیت و تولید غذا و نیل به خودکفایی تا 95 درصد از جمله وظایف جهاد کشاورزی است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان استمرار وقوع خشکسالی، کمبود منابع آبی، روند رو به رشد خرده مالکی در واحدهای تولیدی کشاورزی، نرخ پایین بهره وری آب در بخش کشاورزی و از جمله مشکلات فراوری بخش کشاورزی است.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رفسنجان نیز هم گفت: نوسانات دمایی 690 میلیارد تومان خسارت به باغات پسته این شهرستان وارد کرده است.
حسین رضایی افزود: خشکسالی، سیلاب، نوسانات دمایی و گرمایی زودرس بهاره و تامین نشدن نیاز سرمایی 690 میلیارد تومان خسارت به باغات پسته شهرستان رفسنجان و 12 میلیارد تومان خسارت تگرگ و توفان به محصولات سردسیری این شهرستان وارد شده است.
وی افزود: به بیش از 85 هزار هکتار باغات پسته این شهرستان 85 درصد و حدود 690 میلیارد تومان به باغات پسته این شهرستان خسارت وارد شده است.
رضایی در ادامه افزود: 2هطار و 400هکتار باغات محصولات سردسیری این شهرستان نیز در اثر تگرگ و توفان و هزار و 900 هکتار در اثر خشکسالی خسارت دیده است که برآورد ریالی آن 12 میلیارد تومان است.
به گفته رضایی براثر کاهش محصول پسته در فصل برداشت 130 هزار اشتغال مستقیم و 450 هزار نفر روز کارگر فصلی کاهش می یابد که معیشت این افراد را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
گزارش از: نجمه حسنی*
/ 50543029