بزرگنمايي:
کرمان انلاين- استان کرمان به سرزمين چهارفصل معروف است و به دليل وجود مرتفع‌ترين و کم ارتفاع‌ترين مناطق جغرافيايي در کرمان گونه‌هاي مختلف گياهي در اين استان به‌صورت طبيعي رشد مي‌کنند.
وجود اقليم‌هاي مختلف در استان کرمان شرايط را براي رويش گونه‌هاي مختلف گياهان دارويي مهيا کرده است.
اما خشک‌سالي، عدم توجه اقتصادي به اين زمينه غني اقتصادي در بخش کشاورزي نوين، عدم بسته‌بندي و از همه مهم‌تر برداشت‌هاي بي‌رويه و صادرات فله اي، اما اين کلکسيون غني گياهي را در معرض نابودي قرار داده است.
در اين ميان قاچاق گياهان دارويي کرمان يکي از مخرب‌ترين عواملي است که اين داشته طبيعي استان کرمان را با تهديد مواجه مي‌کند.
عليرغم هشدارهاي مکرر و دستگيري قاچاقچيان و کشف کاميون‌هاي مملو از گياهان دارويي اما اين نوع قاچاق در استان کرمان آن‌قدر سودآور است که همچنان برداشت‌هاي غيرقانوني گياهان دارويي ادامه دارد
عليرغم هشدارهاي مکرر و دستگيري قاچاقچيان و کشف کاميون‌هاي مملو از گياهان دارويي اما اين نوع قاچاق در استان کرمان آن‌قدر سودآور است که همچنان برداشت‌هاي غيرقانوني گياهان دارويي ادامه دارد.
بنا بر تحقيقاتي که انجام شده است اين گياهان اکثراً به بندرهاي جنوبي کشور قاچاق و درنهايت به کشورهاي عربي و يا کشتي‌هاي چيني منتقل مي‌شود.
قيمت هنگفت اين گياهان به دليل کيفيت مطلوب، موجب شده مشتري‌هاي قابل‌توجهي در سطح بين‌المللي داشته باشند، نکته جالب و تعجب‌آور اين است که عليرغم سودآور بودن صادرات گياهان دارويي به کشورهاي مختلف و وجود بازارهاي سودآور اما عملاً صادرات ساماندهي شده‌اي در اين خصوص در استان کرمان وجود ندارد.
در بهترين حالت ممکن گياهان دارويي کرمان به‌صورت فله‌اي به استان‌هاي ديگر منتقل و سود اندکي را عايد عشاير استان کرمان مي‌کند.
در سال‌هاي اخير حرکت‌هايي در راستاي احداث کارگاه‌هاي بسته‌بندي و کشت ساماندهي شده برخي از اين گياهان انجام‌شده است اما استان کرمان در اين زمينه ابتداي راه است و ثروت عظيمي در اين زمينه نهفته است.
در حقيقت به دليل اعتقاد عميق مردم کرمان به درمان هاي سنتي و گياهان دارويي هم اکنون بزرگترين بازار مصرف گياهان دارويي استان مردم استان و به ويژه ساکنان شهر کرمان هستند.
برداشت هاي غير اصولي و انبوه متوقف شود
رئيس جهاد کشاورزي استان کرمان اظهار داشت: يکي از اقداماتي که در حال انجام است و موردحمايت قرار مي‌گيرد بحث ايجاد بانک ژنتيکي گياهان دارويي استان کرمان است.
عباس سعيدي افزود: در استان کرمان صدها نوع گياه دارويي وجود دارد اما مشکل اصلي درزمينهٔ خشک‌سالي و برداشت‌هاي بي‌رويه است.
وي تصريح کرد: اين مشکل موجب شده است برخي از اين گياهان در معرض انقراض جدي قرار گيرند بااين‌وجود سعي شده است که کشت مکانيزه و ساماندهي شده اين گياهان در استان کرمان در دستور کار قرارگرفته است و اميدواريم در اين زمينه موفق شويم.
از سرمايه گذاران براي توليد و صادرات گياهان دارويي حمايت مي شود
وي با دعوت از سرمايه‌گذاران افزود: اقليم‌هاي مختلف در استان کرمان زمينه را براي توليد اين گياهان فراهم کرده است و به‌سادگي مي‌توان با طي مراحل قانوني و بسته‌بندي زمينه صادرات گياهان دارويي و خلق ثروت به‌خصوص در روستاهاي دورافتاده را هم فراهم کنيم.
سعيدي ادامه داد: متأسفانه برداشت‌هاي غيراصولي و عمده اين گياهان مي‌تواند چرخه توليد را با خطر مواجه کند و بايد با جديدت با اين مشکل مقابله کنيم.
وي افزود: براي مقابله با خشک‌سالي در استان کرمان اقدامات فراواني شده که يکي از اين اصول کشت جايگزين است و در همين راستا توصيه مي‌کنيم کشاورزان به‌جاي کشت محصولات آب بر به سمت توليد گياهان دارويي باارزش ريالي مطلوب گرايش پيدا کنند.
وي گفت: در حال حاضر 30 هکتار زمين کشاورزي در اين خصوص در نظر گرفته‌شده است و گياهان دارويي جايگزين شده اند و اين محصولات با توجه به نياز بازار با استقبال مطلوبي مواجه هستند.
سعيدي با اشاره به نياز کم اين گياهان به آب افزود: طرح برنامه‌ريزي‌شده و مدون براي توسعه کشت گياهان دارويي در استان کرمان تبيين شده است و به توليدکنندگان اين گياهان نيز تسهيلات مطلوب ارائه مي‌شود.
در حال حاضر 700 گونه گياه دارويي نيز در دانشکده داروسازي کرمان نگهداري مي‌شود و اين دانشگاه و ساير دانشگاه‌هاي داروسازي کشور مشتري پر و پا قرص اين گياهان در کشور محسوب مي‌شود
همچنين در حال حاضر 700 گونه گياه دارويي نيز در دانشکده داروسازي کرمان نگهداري مي‌شود و اين دانشگاه و ساير دانشگاه‌هاي داروسازي کشور مشتري پر و پا قرص اين گياهان محسوب مي‌شود.
رئيس دانشکده داروسازي استان کرمان نيز اظهار داشت: گياهان دارويي استان کرمان يکي از منابع غني دارويي در کشور محسوب مي‌شود.
اميد حيدري افزود: گياهان دارويي از مهم‌ترين زمينه‌هاي توليد انواع دارو در کشور محسوب مي‌شود و با توجه به وجود ده‌ها کارخانه داروسازي در کشور و دانشکده‌هاي داروسازي مي‌توان به گياهان دارويي به‌عنوان منبع غني نگاه کرد.
وي تصريح کرد: دانشکده کرمان رتبه هفتم را در کشور دارا است و از يک مجموعه غني و کامل گياهان دارويي برخوردار است.
محمدصادقي ازجمله فعالان برداشت و خريدوفروش گياهان دارويي در استان کرمان است مي‌گويد: بحر آسمان و کوه شاه به دليل ارتفاع بالا و بارش‌هاي باران ازجمله مراکز اصلي کشت انواع گياهان دارويي محسوب مي‌شود.
همچنين ارتفاعات لاله‌زار و کوه هزار نيز بسيار غني است و جالب اينکه در هر بخشي از کوهستان بنا به ارتفاع گياهان خاص و يا خاصيت‌هاي ويژه دارويي رشد مي‌کند که در کمتر منطقه‌اي از کشور شاهد چنين غناي گياهي هستيم.
صادقي افزود: مهم‌ترين عامل جمع‌آوري گياهان دارويي روستايي‌ها و عشاير مناطق هستند اما برخي افراد سودجو نيز با اجير کردن افراد بيکار و پرداخت پولي ناچيز به‌صورت عمده و غيراصولي اين گياهان را برداشت مي‌کنند درصورتي‌که اين گياهان براي رشد و نمو در سال‌هاي بعد هم نياز به بذر دارند و اگر اين گياهان ريشه‌کن شوند سال بعد رشد نخواهند کرد.
وي اما مهم‌ترين خريدار گياهان دارويي از عشاير را نيز عطاري‌هاي استان کرمان دانست و افزود: باوجود غني بسيار بالاي ذخاير گياهان دارويي در استان کرمان تمام سيستم کشت، برداشت و خريدوفروش گياهان سنتي است و هيچ برنامه‌ريزي صورت نگرفته است.
وي يکي از مشکلات موجود در مسير رشد و نم گياهان دارويي را معدنکاري در بحر آسمان و کوه شاه دانست و افزود: با وجود ممانعت از فعاليت اين معادن اما به نظر مي رسد عده اي همچنان مترصد فرصت هستند تا از غفلت مسئولان و مردم براي تخريب اين ذخاير بزرگ گياهي استفاده کنند.
اما مراکز کارگاهي بسيار محدودي هم در استان کرمان وجود دارند و اقدام به کار برنامه‌ريزي‌شده در اين زمينه مي‌کنند.
گامي در راستاي توسعه مکانيزه تجارت گياهان دارويي در کرمان
از آن جمله مي‌توان به کارگاه خانم اعتبار و فرزندانش اشاره کرد که با سرمايه‌گذاري خصوصي و بدون حمايت مشخص از سوي دستگاه‌هاي دولتي در کرمان کار خود را آغاز کرده است.
اين کارگاه 137 نوع محصول را بسته‌بندي مي‌کند و 30 نفر اشتغال مستقيم براي روستاييان استان کرمان ايجاد کرده است اما ازاين‌دست کارگاه‌ها در استان کرمان محدود است.
ارزش افزوده بسته بندي گياهان دارويي 10 برابر صادرات فله اي است
نکته جالب در اين خصوص ايجاد ارزش‌افزوده 10 برابري محصولات گياهان دارويي پس از بسته بنده در استان کرمان است.
بااين‌وجود بسياري از گياهان دارويي کرمان همچنان به‌صورت فله‌اي و در گوني از استان کرمان صادر مي‌شود.
يکي از اقداماتي که براي ايجاد بانکي غني از گياهان دارويي در استان کرمان انجام شده است کشت 250 نوع از اين گياهان در پروژه مرمت باغ تاريخي فتح‌آباد در شهر کرمان است.
در اين پروژه نيز سه هکتار از زمين‌هاي اطراف اين باغ با استفاده از اين گياهان کشت و زرع شده است و در کنار جاذبه‌هاي گردشگري زمينه توسعه کشت و کار اين گياهان هم فراهم شده است.