بزرگنمايي:

کرمان رصد - جیرفت - شرایط اقلیمی، آداب و رسوم طوایف و حاشیه نشینی در هفت شهرستان جنوبی استان کرمان ایجاب می کند کارگروه تخصصی آسیب های اجتماعی به عنوان یک ضرورت مهم در این مناطق تشکیل و فعالیت خود را آغاز کند.
  مقابله با آسیب های اجتماعی نیاز به نگاهی موشکافانه دارد چرا که هر جامعه ای متناسب با شرایط فرهنگی خود با انواعی از آسیب های اجتماعی روبرو است که چنین آسیب هایی می تواند تاثیر مخربی روی افراد جامعه داشته باشد.
جنوب کرمان از هفت شهرستان با جمعیت یک میلیون نفر، از طوایف متعددی تشکیل و یک سوم مساحت این استان را به خود اختصاص داده است و با توجه به محرومیت های زیرساختی مزمنی که دارد شاهد مشکلات زیادی در حوزه های مختلف بوده که نیازمند توجه ویژه مردم و مسئولان است.
این منطقه با توجه به خشکسالی های اخیر با پدیده ای نادر به نام حاشیه نشینی آب هم مواجه شده که از آسیب های اجتماعی منحصر بفرد این منطقه به شمار می رود و می طلبد به این مساله مهم، سریعا رسیدگی شود در غیر این صورت مردم این دیار با مخاطرات جدی و خطرناکی از جنس حاشیه نشینی مواجه خواهند شد.
چندی قبل، فرماندار رودبار جنوب در نشست ستاد بحران از مساله حاشیه نشینی آب در روستاهای این شهرستان پرده برداشت به این شکل که مردم روستاهای فاقد آب به سمت روستاهای پر آب مهاجرت می کنند و این اتفاق زمینه ساز ایجاد آسیب های اجتماعی متعددی است، از این رو چنین مبحثی نیازمند آسیب شناسی تخصصی و تشکیل کارگروه تخصصی آسیب های اجتماعی است تا آسیب های اجتماعی منحصر بفرد این منطقه شناسایی و پس از بررسی تخصصی، راه حلی منطقی برای رفع این آسیب ها تجویز شود، از این رو میزگرد  را با حضور محمد رضانژاد رئیس بهزیستی جیرفت، افسانه مختاری کارشناس امور اجتماعی، معصومه صفوی کارشناس مسئول اورژانس اجتماعی، نجمه سالار کریمی روانشناس و سمیه اقتدار نژاد مسئول پیشگیری از آسیب های اجتماعی در جیرفت برگزار کردیم تا بتوانیم از این رهگذر، اولویت ها را بهتر شناسایی کنیم.
**آسیب های اجتماعی با فعالیت های تخصصی از بین می روند
رئیس بهزیستی جیرفت به تشریح وظایف این سازمان پرداخت و گفت: این سازمان شرح وظایف زیادی دارد و یک سازمان حمایتی و تخصصی بوده که در برنامه ششم، وظیفه سلامت اجتماعی را برعهده گرفته است.
محمد رضانژاد افزود: وظیفه خطیر و سنگین سلامت اجتماعی به دلیل توان نیروهای تخصصی مجموعه بهزیستی به این سازمان محول شد و همچنین راه اندازی اورژانس اجتماعی، فعالیت بسیار خوبی در زمینه کاهش آسیب های اجتماعی است.
رضا نژاد بیان کرد: آسیب های اجتماعی طی فرآیندهایی بوجود می آیند از این رو با فعالیت های تخصصی، این اسیب ها به عنوان یک چالش کاهش یافته و در نهایت امر بر طرف خواهند شد.
وی بر تقویت آموزش ها در این حوزه تاکید کرد و گفت: همچنین تقویت آموزش های مختلف در جامعه، آسیب های اجتماعی را کاهش می دهد از این رو کاهش آسیب های اجتماعی مانند طلاق و اعتیاد در کوتاه مدت امکانپذیر نیست و باید برای رفع این مسائل طرح های آموزشی و بلند مدت اجرا شود.
این کارشناس مسائل اجتماعی افزود: آموزش ها باید از مهدکودک ها شروع و تا سنین بالا ادامه داشته باشد و البته کیفیت آموزش قبل از سن ازدواج نیز بسیار مهم است چرا که اگر آموزش های علمی ارائه شود شاهد اخلاق اجتماعی و حس مسئولیت پذیری بیشتری در جامعه خواهیم بود.
رضا نژاد تصریح کرد: 123 کارگاه آموزشی طی 2 سال گذشته در زمینه اعتیاد در جیرفت برگزار شده که تاثیر زیادی روی کاهش آسیب های این بخش داشته است.
وی ادامه داد: برگزاری 10 همایش پیشگیری از اعتیاد، برگزاری سه نمایشگاه پیشگیری از اعتیاد، برگزاری آموزش پیشگیری از اعتیاد برای 9 هزار و 617 نفر، توزیع بسته های آموزشی به تعداد 2 هزار و 813 نفر، اجرای طرح اجتماع محور در مناطق روستایی و شهری، آموزش مهارت های زندگی برای یکهزار و 406 نفر، آموزش زندگی خانواده، آموزش پیش از ازدواج، آموزش مهارت های پیش دبستانی، از جمله خدمات ارائه شده بهزیستی در بخش پیشگیری و آموزش است.
این مسئول همچنین به سفر رئیس سازمان بهزیستی کشور به شهرستان جیرفت اشاره کرد و گفت: در این سفر ارتقای اورژانس اجتماعی جیرفت از سطح 2 به سطح یک، مصوب شد و قطعا این پیشرفت سطح، کمک زیادی در زمینه کاهش آسیب های اجتماعی خواهد کرد.
وی تاکید کرد: برنامه ریزی ها برای کاهش و رفع آسیب های اجتماعی، بلند مدت نیست و از لحاظ مالی حمایت کامل نمی شوند از این رو نتیجه مطلوب حاصل نمی شود.
رضانژاد با بیان اینکه فعالیت های اجتماعی نیازمند افراد توانمند تحلیل گر اجتماعی بوده تا برنامه ریزی دقیقی انجام شود اظهار داشت: نیازمند مشارکت افراد خیر در بخش آموزش آسیب های اجتماعی هستیم تا شاهد کاهش بیش از پیش این معضلات باشیم.
رئیس بهزیستی جیرفت ادامه داد: ادارات باید خارج از وظایف سازمانی با توجه به دغدغه اجتماعی در زمینه کاهش آسیب های اجتماعی همکاری و آموزش های مرتبط با زندگی و مهارت ها را برگزار کنند.
وی گفت: متاسفانه اخلاق و احساس مسئولیت اجتماعی مردم ضعیف شده چون سال های قبل به این گونه مسائل توجه نشده است.
رضا نژاد به مساله تکدی گری هم به عنوان یکی دیگر از آسیب های اجتماعی اشاره کرد و گفت: در این زمینه مردم باید اطلاع داشته باشند که به این افراد کمک نکنند و کمک خود را به سازمان های مورد اعتماد ارائه دهند.
وی همکاری شهرداری را در زمینه مقابله با تکدی گری مهم برشمرد و افزود: شهرداری ها باید یک مشاور اجتماعی داشته باشند تا بتوانند مانور زیادی در زمینه آسیب های اجتماعی بدهند.
**بسیاری از خانواده ها از آسیب های اجتماعی خود اطلاع ندارند
کارشناس امور اجتماعی هم از فعالیت کار گروه آسیب های اجتماعی با دبیری بهزیستی در جیرفت خبر داد و گفت: در این کارگروه وظایف بر اساس حوزه های تخصصی به ادارات مختلف واگذار شده است.
افسانه مختاری افزود: کارگروه اجتماعی سیستم خودجوشی است که ابتدا از پرسنل خود ادارات مربوطه شروع می کند و بعد کم کم این آموزش ها را به مردم ارائه می دهد تا شاهد کاهش آسیب های اجتماعی باشیم.
وی آسیب های اجتماعی را یکی از معضلات اصلی جامعه برشمرد و افزود: این آسیب ها در بعضی خانوادها وجود دارد ولی خانواده ها اطلاع ندارند چون زندگی ها از شیوه سنتی به صنعتی تبدیل شده است.
این کارشناس امور اجتماعی، آموزش ها را یکی از راه های کاهش آسیب های اجتماعی دانست و گفت: آموزش ها باید از سه سالگی آغاز شود از این رو آموزش و پرورش باید مشارکت بیشتری در این حوزه داشته باشد.
مختاری عملکرد سازمان های مردم نهاد را در جنوب کرمان ضعیف برشمرد و گفت: مساله آسیب های اجتماعی با فعالیت یک دستگاه برطرف نمی شود از این رو باید مشارکت سازمان های مردم نهاد را فراهم کرد.
**اورژانس اجتماعی را به مردم معرفی کنیم
کارشناس مسئول اورژانس اجتماعی 123 شهرستان جیرفت نیز گفت: مرکز فوریت های اجتماعی کمک بسیاری خوبی در زمینه رسیدگی و کاهش آسیب های اجتماعی است که هم اکنون نیازمند همکاری همه دستگاه ها برای اطلاع رسانی بیشتر حوزه وظایف این مرکز هستیم.
معصومه صفوی اظهار داشت :با تشریح وظایف اورژانس اجتماعی در سطح جامعه و ادارات، به دنبال کاهش آسیب های اجتماعی هستیم.
وی به برگزاری 60 ساعت فعالیت آموزشی در مدارس شهرستان جیرفت اشاره و تصریح کرد: این آموزش ها در مدارس دخترانه و پسرانه شهرستان جیرفت برگزار شد.
این کارشناس تصریح کرد: آموزش خود مراقبتی، معرفی خط 123 اورژانس اجتماعی، آموزش پیشگیری از کودک آزاری و تعریف آسیب اجتماعی توسط کارکنان اورژانس اجتماعی شهرستان جیرفت به دانش آموزان ارائه شده است.
صفوی بیان کرد: هدف از آموزش در مدارس، آشنایی دانش آموزان با اورژانس اجتماعی و خدمات این مرکز و همچنین آسیب ها و خود مراقبتی است.
کارشناس مسئول اورژانس اجتماعی جیرفت بیان کرد: علاوه بر آموزش در مدارس، شرکت در نشست های انجمن اولیا و مربیان نیز در دستور کار است که طی این مدت کارکنان اورژانس اجتماعی در 9 نشست حضور داشته و آموزش های لازم به والدین دانش آموزان ارائه شد.
صفوی اضافه کرد: این آموزش در سطح مدارس و انجمن اولیا و مربیان تا پایان سال تحصیلی جاری ادامه خواهد داشت.
وی گفت: مرکز اورژانس اجتماعی به کنترل و کاهش بحران های فردی، خانوادگی و اجتماعی از طریق ارائه خدمات و اقدامات فوری به افراد در معرض آسیب و آسیب دیده اجتماعی می پردازد.
این کارشناس اورژانس اجتماعی افزود: کودکان کار و خیابانی، کودکان آزار دیده، اقدام به خودکشی، زوجین متقاضی طلاق، زنان و دختران در معرض آسیب و آسیب دیده اجتماعی، دختران و پسران فراری، جامعه هدف اورژانس اجتماعی هستند.
**زیرساخت های ورزشی کاهش آسیب ها را به همراه دارد
روان شناس مرکز اورژانس اجتماعی جیرفت ایجاد زیر ساخت های ورزشی را در کاهش آسیب های اجتماعی مهم برشمرد و گفت: با ایجاد زیرساخت های ورزشی و تفریحی مناسب برای آقایان و خانم ها شاهد کاهش آسیب های اجتماعی هستیم.
نجمه سالار کریمی اظهار داشت: هم‌ اکنون معضلات طلاق و کودکان کار و خیابان جزو شاخص‌های به ‌هم مرتبط در جامعه امروز به شمار می روند.
*اعتیاد مولود جامعه بی فردا است
روان شناس مرکز اورژانس اجتماعی بیان کرد: افراد برای مهار چالش‌های متعدد در زندگی کنونی، مصرف مواد مخدر را به‌ عنوان مسکن انتخاب می‌کنند بنابراین می توان گفت، اعتیاد مولود جامعه بی ‌فردا است.
سالار کریمی تصریح کرد: اگر در مقابل استرس‌های بیرونی عوامل محافظت ‌کننده قوی وجود داشته باشد می‌توان آن استرس ها را مهار کرد، اقدامات و ارائه بودجه در زمینه مبارزه با مواد مخدر نیازمند ایثار است نه انجام وظیفه.
این رواشناس گفت: مهار اعتیاد نیازمند اقدامات فرهنگی است چرا که هر روز در رسانه‌ها اخباری مبنی بر کاهش سن مصرف مواد مخدر و زنانه‌ شدن آسیب‌ها به گوش می‌رسد و از سوی دیگر روز به‌ روز بر تعدد و تنوع مواد مخدر موجود در بازار افزوده می‌شود.
سالار کریمی افزود: کمتر فرد معتادی در جامعه ما به شکل صریح وابستگی خود به مواد مخدر را عنوان می‌کند و بر اساس پژوهش‌های انجام‌ شده مصرف ماده مخدر تریاک در بین معتادان ایرانی بیشترین فراوانی را دارد.
وی ادامه داد: همچنین این روزها گرانی قیمت شیشه خطر افزایش مصرف‌کنندگان هروئین را به‌ همراه داشته است که در این شرایط مصرف گُل نیز به سنین نوجوانی رسیده و همین مساله زنگ خطر بروز بسیاری از آسیب‌های اجتماعی را به صدا درآورده است.
**مشاوره پیش از ازدواج اجباری شود
مسئول پیشگیری از آسیب های اجتماعی اداره بهزیستی جیرفت هم در ادامه این میزگرد طلاق را یکی از آسیب های مهم امروز جامعه برشمرد و گفت: اجباری شدن مشاوره پیش از ازدواج تاثیر زیادی در زمینه کاهش آسیب اجتماعی طلاق داشته است.
سمیه اقتدار نژاد افزود: هرچند طلاق نکوهیده‌ ترین امر حلال نزد خداوند است اما به ‌هرحال با لحاظ مشکلات و چالش‌های خانوادگی از روزگاران قدیم تاکنون تنها راه جدا شدن بین زن و شوهر قلمداد می‌شود و طلاق در مواردی می‌تواند از استمرار تشنج و وجود چالش و مشکلات بیشتر در خانواده های از هم گسیخته جلوگیری کند.
وی اظهار داشت: در زمینه کاهش آسیب های اجتماعی رسانه ها نقش مهمی برعهده دارند چرا که آگاه سازی مردم از آسیب های اجتماعی زمینه کاهش این مهم را محقق می کند.
وی همچنین نقش شورای فرهنگ عمومی را در کاهش آسیب های اجتماعی مهم برشمرد و گفت: این شورا با تقسیم بندی وظایف تخصصی و پایش مسایل و مشکلات، می تواند نقش مهمی در کاهش آسیب های اجتماعی ایفا کند.
به نظر می رسد آسیب های اجتماعی با فعالیت های تخصصی، کاهش یافته و از بین می روند و از آنجا که برخی خانواده ها از گرفتار شدن اعضای خود در دام آسیب های اجتماعی مطلع نیستند می طلبد با تشکیل هر چه سریع تر کارگروه تخصصی رفع آسیب های اجتماعی، در صدد رفع و ریشه کنی این آسیب ها برآییم .
البته نباید از موضوع مهم اطلاع رسانی غفلت کرد چرا که افراد جامعه باید از وظایف و توانایی های این کارگروه مطلع شده و با مباحث مربوط به مشاوره های پیش از ازدواج، اورژانس اجتماعی و نوع خدمات آن آشنا شوند.