بزرگنمايي:

کرمان رصد- سید مجتبی سید مومن  افزود: مهمترین مشکل در ارتباط با پرورش بزهای کرکی در ایران بطور اعم و استان کرمان بطور خاص، فقدان برنامه عملیاتی و اجرایی مدون برای توسعه تولید کرک است.
وی ادامه داد: در حالی که کشورهای چین، مغولستان و افغانستان جنگ زده دارای برنامه مشخص برای توسعه کرک هستند و در راستای تحقق اهداف از پیش تعیین شده سرمایه‌ گذاری و برنامه ریزی می کنند که این مهم بیانگر اهمیت و جایگاه کرک در دنیا است.
سید مومن اظهار داشت: یکی از مشکلات اساسی پرورش دهندگان بز کرکی در استان کرمان، تخلیه برخی روستاها و مناطق عشایری از نیروی انسانی و کار مورد نیاز برای ادامه، بقا و توسعه پایدار پرورش دام است.
وی تصریح کرد: سرمایه گذاری کلان برای تولید ماشین، آن هم از نوع مونتاژ و متعاقب آن پیگیری ساخت زیرساخت‌ های آن از قبیل شاهراه، خیابان، پلها و موارد مربوطه خوب است اما مانند کشاورزی و دامداری قادر به زادآوری نیست و نمی‌ تواند اشتغال پایدار بوجود آورد.
وی گفت: مطالعات نشان می‌ دهد نرخ تولید مثل، زنده مانی و میزان تلفات بزغاله‌ های رایینی در سیستم پرورش عشایری و نیمه ساکن بسیار بالا و بیشتر از 25 درصد است.
این کارشناس ادامه داد: در نتیجه سودآوری و بهره وری بزهای رایینی به شدت کاهش می‌ یابد، همچنین نرخ زنده مانی در ایستگاه اصلاح نژاد بز کرکی شهرستان بافت تا یک سالگی 22 درصد اندازه گیری شده است.
وی تصریح کرد: معمولاً 2 مولفه عملکرد تولید مثل و تولیدی بالا موجب افزایش بازده اقتصادی پرورش دام می‌ شود اما بزهای کرکی رایینی علاوه بر بازدهی زایمان و نرخ بزغاله‌ زایی پایین از عملکرد تولیدی خیلی پایین در مقایسه با نژاد‌های پر تولید کرک نیز برخوردار است لذا باید با اصلاح درون نژادی و سپس بین نژادی کمیت و کیفیت کرک تولیدی بزهای رایینی را بهبود بخشید.
سید مومن افزود: مقدار تولید و کیفیت کرک و نیز جثه و اندازه بدن بزهای رایینی در مقایسه با سایر نژادهای بز کرکی چین و مغولستان پایین‌ تر و کوچکتر است، به طوری که تولید کرک بزهای رایینی دو تا سه برابر کمتر از نژادهای چینی است، اما طول کرک بزهای رایینی بلندتر از سایر نژادهای بز کرکی بوده و بخشی از آن برای صنایع فاستونی مناسب تر است.
وی افزود: بخش عمده کرک ایران (80 درصد) به دلیل ضخیم بودن در صنایع پشمی و کلفت ریس استفاده می‌ شود که قیمت آن در مقایسه با صنایع ظریف ریس (ظریف بافت) خیلی کمتر است.
سید مومن تاکید کرد: اصلاح بزهای رایینی در مولفه های وزن زنده و افزایش مقدار کرک تولیدی نه تنها درآمد دامداران را زیاد می نماید همچنین ماده خام بیشتری برای صنایع تولید کرک، نساجی، پارچه و پوشاک فراهم آورده و ارزش افزوده ناشی از تولید کرک را افزایش می‌ دهد که می ‌تواند برای فرزندان پرورش دهندگان بز کرکی اشتغال مطلوبی را ایجاد کند.
وی با بیان اینکه کرک از ارزش افزوده بالایی برخوردار است تصریح کرد: هر چقدر سلسله فرآیند‌هایی که موجب تبدیل ماده خام به محصول نهایی می‌ شود بیشتر باشد، توانایی اشتغالزایی و درآمد برای دامدار و فرزندان آنها افزایش می‌ یابد.
وی ادامه داد: متاسفانه در دهه ‌های اخیر سیاست مبتنی بر سرمایه ‌گذاری در مناطق کرک خیز راکد بوده که موجب تشدید مهاجرت نیروهای انسانی از روستا‌ها و مناطق پرورش بز کرکی به شهرها شده است، با این روند در دهه آینده بز کرکی و تولید کرک نابود خواهد شد و تنها راه حل برای بقا و توسعه پایدار بزهای کرکی در استان کرمان، سیاست مبتنی بر سرمایه ‌گذاری و ایجاد صنایع تبدیلی کرک در خصوص صنایع نساجی، پارچه و پوشاک در مناطق کرک خیز است.
وی گفت: این سیاست موجب افزایش شدید اشتغال، افزایش رغبت برای پرورش بز کرکی، توسعه تولید کرک و مهاجرت معکوس می‌شود درست شبیه آنچه که در کشورهای چین، هند، افغانستان، مغولستان و استرالیا اتفاق افتاده است.
وی بیان کرد: از دیگر مشکلات عمده در حوزه تولید کرک، فقدان سیستم خرید و فروش و یا بازاریابی متمرکز و مطلوب است.