بزرگنمايي:

کرمان رصد - کرمان – سونامی خشکسالی و بی آبی در کرمان ارزآورترین صنعت استان کرمان که انحصار تولید پسته جهان را در اختیار ایران قرار داده بود را در معرض خطر جدی قرار داده است.

خبرگزاری مهر – گروه استان ها: سکوت تنها گزینه مسئولان در مقابل خشکسالی در بزرگترین استان کشور است، توقف طرح های انتقال آب به کرمان در حالی روی داده است که هیچ طرح جایگزینی برای تامین آب کشاورزی استان کرمان وجود ندارد.
سالها توهم انتقال آب از سرچشمه های زاینده رود به باغ های پسته استان کرمان باعث شد انتقادهای فراوانی بر صنعت پسته استان کرمان وارد شود، صنعتی که یک میلیون اشتغال در جنوب شرق کشور ایجاد کرده و سالانه 1.5 میلیارد دلار ارز وارد کشور می کند.
آینده ای که سال های گذشته هشدارش را می دادیم از راه رسیده و بازارهای پسته ایران حتی در کشورهای همسایه در چنگ رقیبان افتاده است
رفسنجان در دهه گذشته بدون شک پایتخت پسته جهان بود اما در حالی هشدار خشکسالی و آینده ناخوشایند پسته از سوی مسئولان در دهه های گذشته شنیده نشد که در همین ایام آمریکا، ترکیه و حتی یونان سرمایه گذاریهای زیادی در خصوص توسعه باغهای پسته و انتقال نهالهای پسته به این کشورها کردند.
اما حالا آینده ای که سالهای گذشته هشدارش را می دادیم از راه رسیده است. بازارهای پسته ایران حتی در کشورهای همسایه در چنگ رقیبان تجاری افتاده است و ناگوار تر اینکه کرمان دیگر مکان مناسبی برای تولید پسته نیست هر سال از وسعت زیر کشت و تولید کاسته می شود و بازار جهانی در چنگ رقیبان قرار می گیرد.

سالها برداشت آب از منابع آب زیر زمینی استان موجب شده است دیگر آبی برای کشاورزی وجود نداشته باشد و یا کیفیت آب به شدت کاهش یابد.
تا همین چند ماه قبل وقتی صحبت از تولید پسته در آمریکا می شد برخی از مسئولان می گفتند چون طعم پسته کرمان خاص است و مشتریهای دائمی دارد آمریکا نمیتواند با پسته ایران رقابت کند اما حالا همین افراد می گویند تولید پسته در کرمان دیگر صرفه اقتصادی ندارد و باید برای حفظ ظرفیت های بازار طی دهه آینده باغهای پسته استان کرمان رفته رفته به استانهای دیگر منتقل شود. البته طرفداران این نظریه هم کم نیستند و برخی عملا این طرح را آغاز کرده اند.
بی برنامگی در برداشت آب های زیر زمینی پسته را به خط آخر نزدیک کرده است
خشکسالی این روزها در کرمان نتیجه بی برنامگی عجیبی است که طی سال های گذشته در استان انجام شده و 35 هزار حقله چاه غیر مجاز به صورت پیوسته در حال برداشت آبهای زیر زمینی و تولید محصولات کشاورزی بوده اند و همچنان حجم زیادی از این چاهها به کار خود ادامه می دهند.
حجم قابل توجهی از این آبها صرف تولید محصولاتی شده که هیچ توجیه اقتصادی نداشته است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمان در خصوص وضعیت خشکسالی در کرمان به خبرنگار مهر می گوید: یکی از مشکلات موجود در کرمان بهره برداری آب در بخش کشاورزی با روشهای سنتی می باشد و حجم بالایی از آب های موجود نیز در این بخش هدر می رود.
مهدی رجبی زاده با اشاره به تبخیر حجم قابل توجهی از آبهای موجود در استان کرمان گفت: 800 میلیون مترمکعب آب برداشت منفی از منابع آبی استان طی یک سال انجام می شود و اکثر در بخش کشاورزی استفاده می شود و به دلیل کشتهای غیر علمی از دسترس خارج می شود.
وی با اشاره به تاثیر منفی وجود چاههای غیر مجاز و برداشت بی رویه آب می گوید: کشاورزی استان کرمان باید به تولید محصولات اقتصادی و صادرات محور و استراتژیک محدود شود و آبهای موجود در استان مدیریت شود.
مسئولان چاه های غیر مجاز را مسدود کنند
مردم استان کرمان بارها از قول مسئولان مختلف این هشدارها را شنیده اند اما همچنان هزاران چاه غیر مجاز در حال مکیدن باقیمانده آبهای موجود در استان هستند.
در حالی کشت پسته در کرمان محدود می شود و با یک بازدید میدانی میتوان به سادگی باغهایی که در حال خشک شدن هستند را مشاهده کرد که با رصد ساده در فضای مجازی می توان طرح های توسعه باغهای پسته در استانهای شمالی و غربی کشور را مشاهده کرد، این یعنی هیچ تلاشی برای حراست از ثروت موجود در استان کرمان نمی شود و باغهای پسته قرار است به استانهای دیگر منتقل شود.
نگران آینده پسته رفسنجان هستیم
سرپرست فرمانداری رفسنجان با اشاره به خشکسالی و بی آبی شدید در این شهرستان که مهمترین تولید کننده پسته کشور است می گوید: نمی توان آینده مناسبی را برای صنعت تولید پسته در این شهرستان مشاهده کرد، هزاران هکتار باغ، هزاران واحد صنعتی بالا دستی و تاسیسات مختلف در آینده تحت تاثیر خشکسالی قرار می گیرند.
مجید هرندی افزود: تهدید جدی رفسنجان خشکسالی است و منابع آبی استان محدود تر از گذشته شده است.
باید برای تامین آب رفسنجان آینده نگری داشته باشیم و نباید بگذاریم به سادگی این باغ ها از بین بروند
وی ادامه داد: باید برای تامین آب رفسنجان آینده نگری داشته باشیم و نباید بگذاریم به سادگی این باغها از بین بروند.
هرندی گفت: یکی از مهمترین اقداماتی که می توان انجام داد، اصلاح الگوی کشت، مدیریت آبهای در دسترس، اجرای طرح های علمی و پژوهش در راستای مقابله با خشکسالی و استفاده از روشهای علمی است.
وی تاکید کرد: کشاورزی سنتی باید کنار گذاشته شود و برداشت غیر مجاز از چاه ها نیز باید توقف شود.
نماینده مردم کرمان در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با مهر می گوید: باغ های پسته یکی از سرمایه های مردم و زمینه های اشتغال هستند که هر سال موجب ارزآوری قابل توجهی می شود و باید این سرمایه ها را حفظ کرد.

محمدرضا پور ابراهیمی افزود: یکی از مشکلات ما در استان کرمان خشکسالی است که باید اقدام عملی در راستای کنترل تبعات خشکسالی انجام داد و از هدر رفت آب و استفاده از آن برای تولیدات کم ارزش جدا خودداری کرد.
وی با اشاره به اینکه تمام تلاش خود را برای حفظ پتانسیلهای اقتصادی استان کرمان به کار خواهیم گرفت گفت: نباید اجازه داد در هر بخشی برداشت آب بصورت بی برنامه و بی رویه انجام شود در واقع باید قانونی وجود داشته باشید و منابع محدود موجود در راستای استفاده بهینه برداشت شود.
انتقال آب از خلیج فارس به استان کرمان احتمالا در نیمه دوم سال جاری عملیاتی می شود و این آب در بخش صنعت مورد استفاده قرار می گیرد
پور ابراهیمی گفت: انتقال آب از خلیج فارس به استان کرمان احتمالا در نیمه دوم سال جاری عملیاتی می شود و این آب در بخش صنعت مورد استفاده قرار می گیرد، این مساله می تواند گام بلندی در راستای مقابله با خشکسالی در استان کرمان باشد.
وی با اشاره به وجود هزاران چاه غیر مجاز در استان گفت: نباید اجازه داد برداشته از این منابع برای تولید محصولاتی استفاده شود که هیچ توجیه اقتصادی ندارد.
رئیس سابق اتاق ایران، محسن جلال پور خود از تولید کنندگان و صادر کنندگان مطرح پسته در استان کرمان است که به خبرنگار مهر می گوید: باید برای حفظ پتانسیلهای اقتصادی تولید پسته در کشور برنامه ریزی جدی انجام شود.
به یاد دارم که محسن جلال پور زمانی که رئیس اتاق کرمان نیز بود در یکی از مصاحبه های مطبوعاتی نسبت به آینده پسته در استان کرمان هشدار داده بود و خشکسالی را چالش اصلی پسته در آینده دانست و خواستار تلاش مسئولان و حمایت آنها از کشاورزان شده بود.
حالا جلال پور می گوید: متاسفانه اقدام عملی برای نجات کشاورزی کرمان از چنگال خشکسالی انجام نشده و حالا آینده خوبی برای پسته در مقابل استان کرمان قرار ندارد و به همین دلیل هم توسعه کشت پسته در استانهای پر آب در حال انجام است.
باید پتانسیل پسته را در ایران حفظ کنیم
وی افزود: هشدارهای گذشته مورد توجه قرار نگرفته است چون وضعیت موجود قبلا پیش بینی شده است و حالا باید بازار پسته را به عنوان یک پتانسیل بالقوه حفظ کنیم و توسعه باغ های پسته در استانهای مختلف یکی از این طرح های اجتناب ناپذیر است.
این صادر کننده پسته می گوید: این یک حقیقت است که هر سال بر وسعت باغهایی که خشک می شوند افزوده می شود و تولید نیز کاهش می یابد.
وی تاکید کرد: باید بازار پسته را حفظ کنیم چون این کالای لوکس کشش بسیار مطلوبی در بازار جهانی دارد و یکی از زمینه های ارزآوری در کشور است.
این یک حقیقت است که هر سال بر وسعت باغ هایی که خشک می شوند افزوده می شود و تولید نیز کاهش می یابد
جلال پور با اشاره به روند برداشت آب در استان کرمان و عدم جایگزینی منابع آبی گفت: کشاورزی در استان کرمان آینده مطلوبی ندارد چون هر سال شاهد کاهش منابع آب موجود هستیم اما در مقابل باید چاره ای برای حفظ باغ ها بیندیشیم که توسعه این باغ ها در استان هایی که امکانش را دارند یک راه چاره در دسترس است.
واقعیت کوچ پسته از استان کرمان هر چند تلخ است اما از سالها قبل کلید خورده است، تعداد قابل توجهی از کشاورزانی که در کالیفرنیا در حال کشت پسته هستند در واقع کشاورزان ایرانی هستند که کوچ کرده اند و اگر گذری بر برخی از شهرستانهای خراسان جنوبی و خراسان رضوی و اطراف تهران و استان مرکزی بکنید هزاران هکتار باغ پسته را می توانید ببینید که هر سال محصول بیشتری را آنها برداشت می شود.
سال گذشته که 95 درصد از پسته کرمان به دلیل تغییرات اقلیمی و خشکسالی از دست رفت تکیه بر همین منابع در خارج از استان کرمان بود که بخشی از نیاز بازار برای صادرات را تامین کرد و حالا این واقعیت تلخ در حال رقم خوردن است.