بزرگنمايي:

کرمان رصد - کرمان – تداوم طوفان های شن در شرق استان کرمان به خصوص شهرستان های ریگان و فهرج ده ها روستا را در محاصره شن های روان قرار داده و روستانشینی را تهدید می کند.

خبرگزاری مهر – گروه استان ها: بادهای 120 روزه همچنان می وزند و تازیانه شان بر تن شهرستان های شرقی کرمان می خورد، با وجود اینکه این مشکل طی سال های اخیر بارها از سوی رسانه ها منعکس شده است اما هنوز راهکار قابل اتکایی برای مقابله با پدیده بیابان زایی اندیشیده نشده است.
تغییرات گسترده اقلیمی، افزایش شدت بادهای 120 روزه، خشکسالی و از بین رفتن بسیاری از کانون های آبی در سیستان و بلوچستان و کرمان موجب شده رطوبت هوا در این منطقه بسیار کمتر از گذشته شود و باران های محدودی که در این مناطق روی می دهد نیز نتوانسته مرهمی بر درد مردم باشد.
بیابان صدها روستای ریگان را تهدید می کند
شهرستان ریگان در صف نخست مقابله با ریزگردها در استان کرمان می باشد و طبق اعلام مسئولان این شهرستان دومین کانون ریزگردها در کشور است بطوریکه در هر سال حداقل 200 روز این شهر شاهد طوفان شن یا ریزگردها می باشد.
ریگان 300 روستا را در خود جای داده است که از مجموع این روستاها هم اکنون 150 روستا در مجاور کانون های شنی هستند و عملا در محاصره شنهای روان قرار دارند و هر روز بیابان بیشتر این روستاها را در بر می گیرد.
حداقل 50 روستا تخلیه شده اند
طبق اعلام فرماندار ریگان در گفتگو با مهر ، در گذشته حداقل 50 روستای شهرستان به دلیل شن گرفتگی خالی از سکنه شده اند و آمار دقیقی از تعداد روستاهای ریگان که در حال حاضر متروک هستند وجود ندارد، دلیل این ابهام نیز شدت طوفان های شن و تغییر آمار روستاهای در محاصره و یا تخلیه شده بر اثر بیابان زایی است.

امین باقری می گوید: ریگان محروم ترین شهرستان استان است و در این زمینه در کشور نیز جایگاه مناسبی ندارد اما اعتبارات محرومیت زدایی به این شهرستان آن طور که باید اختصاص نمی یابد و اکثر روستاهای ما در طول سال درگیر شن های روان هستند.
ریزگردهای ریگان هیچ ارتباطی به جازموریان که صدها کیلومتر آن سوتر در جنوب استان قرار گرفته است ندارد
وی با اشاره به اینکه کانون شن های روان در شرق استان کرمان و به ویژه ریگان محلی است، می گوید: ریزگردهای ریگان هیچ ارتباطی به جازموریان که صدها کیلومتر آن سو تر در جنوب استان قرار گرفته است ندارد و باید طرح های ویژه برای مقابله با ریزگردها در شرق استان کرمان تدوین شود.
باقری می گوید: هر سال طوفان های شن میلیاردها تومان خسارت به زیر ساخت های شهرستان وارد می کند و تقریبا در همه هفته های سال درگیر مشکل ریزگردها هستیم.
وی گفت: این شهرستان یکی از دو کانون اصلی وقوع ریزگردها در کشور محسوب می شود و نیاز به برنامه ریزی ویژه و اختصاص بودجه های مناسب و اجرای طرح های زیر بنایی برای مقابله با ریزگردها دارد.
احمد باقری یکی از فعالان محیط زیست استان کرمان می گوید: سال هاست که مسئولان محلی شهرستان وضعیت نا مناسب شهرستان به دلیل تغییرات اقلیمی را بیان می کنند اما هیچ اتفاقی ملموسی که میزان روزهای درگیر با طوفان شن را کم و یا شدت آلودگی هوا را کاهش دهد روی نداده است.
شن های روان در شرق کرمان تثبیت نشده اند
وی ادامه داد: هم اکنون از شدت ریزگردها در خوزستان به دلیل اجرای طرحهای مهار در کانونهای ریزگردها کاسته شده است اما در کرمان مردم همچنان با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند، عملا طبق اعلام سازمان هواشناسی هم بر شدت گرمای هوا افزوده شده هم بر تعداد روزهای گرم سال افزوده شده است این یعنی کاهش نسبی متوسط رطوبت هوا در شهرستان و نتیجه اش عدم تثبیت شنهای روان است.

باقری گفت: به صورت طبیعی بادهای 120 روزه شهرستان را تحت تاثیر قرار می دهند اما هم اکنون شاهد هستیم بر تعداد روزهایی از سال که دچار ریزگرد می شویم افزوده شده است بدون شک خشکیدگی هامون و هیرمند و جازموریان می تواند در زمینه تغییرات اقلیمی در ریگان نیز تاثیر بگذار اما ریزگردهایی که هم اکنون در ریگان وجود دارد از کانونهای محلی شهرستان نشات می گیرد.
سدسازی در بالا دست رودخانه های محلی و خشک شدن قنات ها و چشمه ها و عدم بارش بارن موجب شده جنگل های عمانی که مهمترین عامل تثبیت بیابان در ریگان هستند دچار خسارت جدی شوند
وی ادامه داد: سد سازی در بالا دست رودخانه های محلی و خشک شدن قناتها و چشمه ها و عدم بارش بارن موجب شده جنگلهای عمانی که مهمترین عامل تثبیت بیابان در ریگان هستند دچار خسارت جدی شوند.
وی گفت: باید برای توسعه جنگل کاری در بیابانهای ریگان تلاش کنیم درختان این جنگل ها از گونه کهور هستند که کمترین میزان آب را نیاز دارند و در بدترین شرایط آب و هوایی نیز امکان رشد دارند.
هر چند کار تثبیت شنهای روان از سال 1360 در شرق کرمان در قالب جنگل کاری و گاه مالچ پاشی آغاز شده است اما اجرای این طرح ها هنوز نتوانسته درمانی برای درد مردم این منطقه باشد و هر روز بیابان ها خود را بیشتر به دیوار خانه های مردم روستانشین و حتی شهرنشین نزدیک می کنند.
63درصد شرق کرمان بیابانی است
آنچه که وضعیت را مغرنج تر می کند طبیعت کویری منطقه است بطوریکه از دو میلیون 133 هزار هکتار مساحت شهرستانهای شرق استان کرمان حداقل 63 درصد بیابانی و شن زار است و به دلیل کاهش رطوبت هوا و تخریب جنگل ها با وزش کوچکترین بادی این شن های روان به حرکت در می آیند.
وضعیت وقتی نگران کننده تر می شود که خشکسالی در این مناطق تشدید شود و این اتفاقی است که طی 20 سال اخیر در این مناطق روی داده و موجب شده 60 درصد از کانون های بحرانی فرسایش بادی استان در شهرستانها شرق استان شکل بگیرد.
مردم آماده همکاری هستند مسئولان اقدام کنند
حالا هر روز بر تعداد روستاهایی که با مشکل توسعه بیابان روبرو می شوند افزوده می شود، مزارع، باغ ها و نخلستان های بیشتری زیر خاک فرو می روند و مردم مجبور به ترک روستاها می شوند.
اما نکته جالب توجه اینکه؛ مردم این مناطق در صورت مشاهده کوچکترین نقطه امیدی به این روستاها باز می گردند و این امر را می توان بعد از لایروبی و احیای مجدد برخی از قنات ها مشاهده کرد.