چاپ

اينجا فهرج، شهرستاني کمتر توسعه يافته در شرق استان کرمان و ميل نادري که از آثار تاريخي اين شهرستان است به ماواي پرندگان مهاجري که به خاطر بيماري و ساير مسايل در مسير عبور خود از قافله جا مانده اند تبديل شده است.

پرندگان جا مانده از سفر بلنداي برخي از اين مناره ها را ماواي خود برمي گزينند و تا سال بعد از بلنداي اين منظر، منتظر و چشم به راه قافله شان مي مانند.

اثر تاريخي ميل قاوردي يا نادري شهرستان فهرج، سالانه پذيراي تعداد اندکي از گردشگران داخلي و خارجي است در حالي که مي تواند منبع مهمي براي جذب گردشگران باشد.

عبور از کوير از ديرباز علاوه بر زيبايي ها و جاذبه هاي فراوان، رعب و وحشتي را در جان انسان مي انداخته اما امکانات حمل و نقل امروز تا حدي اين ترس و دلهره را به دست فراموشي سپرده است اگرچه کوير هنوز به خاطر دارد کاروان هاي گذشته را که در اين برهوت خشک دچار سردرگمي و تشنگي مي شدند.

برج هاي باقيمانده از دوره هاي مختلف تاريخي در دل کوير، يادآور زنده شدن اميد رسيدن به منزلگاه در دل کاروان هاي مانده در راه است.

يکي از آثار تاريخي و ديدني باقيمانده از دوران سلجوقي در شهرستان فهرج ميل قاوردي معروف به ميل نادري است که 900 سال است در دل کوير و مسير جاده ترانزيتي فهرج - زاهدان خودنمايي مي کند و خدا مي داند چه چشم هاي منتظر و در راه مانده اي با ديدن اين راهنماي کويري اشک شوق ريخته اند.

ميل نادري يکي از کمياب ترين برج هاي باقيمانده کويري و از ابنيه تاريخي دوران سلجوقيان است که در 35 کيلومتري فهرج در شرق استان کرمان و در مسير جاده ابريشم براي راهنمايي کاروانيان بنا شده است.

اين برج زيبا و تاريخي داراي 40 متر ارتفاع و داراي بيش از 45 پله است، جنس اين بنا از آجر بوده و تزئينات آجرکاري بسيار زيبا آن را آراسته است.

شير شتر يکي از مصالح به کار رفته در ساخت ميل قاوردي همانند ساختمان ارگ بم است.

ميل قاوردي در زمان سلجوقيان احداث شده اما به دليل تعمير و بازسازي در زمان نادرشاه، در سال هاي 1160-1149 هجري قمري به ميل نادري شهرت يافته است.

محوطه اطراف برج نادري را ريگزارها و کوير فرا گرفته است و تا کيلومترها اثري از آبادي نيست.

ميل نادري فهرج از آثار تاريخي و ملي جزو آثار باستاني کشور به شمار مي رود که سال هاي گذشته به دليل جاري شدن سيل خسارت ديده است.

از ميل ها در دوران باستان براي پيام رساني، پست و راهنمايي راه ها استفاده و از ميل هاي راهنما و پيام رسان به نام مناره نيز به معناي محل عبور نور ياد مي شده که با روشن کردن آتش بر بالاي آن، مسير درست به مسافران نشان داده مي شد.

استفاده از پرتوهاي نور راهي براي اعلام و ارسال پيام هاي رمزي مثل تلگراف به مناطق دورتر براي راهنمايي به مسافران بوده است.

30 ميل يا مناره در سراسر ايران وجود دارد که بيشتر اين ميل ها متعلق به سده هاي چهارم تا ششم است.

در ميل ها، پلکاني براي بالا رفتن از بنا وجود دارد و در برخي از آنها نيز مانند منارگار دو پلکان مارپيچي و کاملا مجزا وجود دارد.

ورودي پلکان معمولا فاصله زيادي با سطح زمين دارد و دليلش هم اين است که کسي نتواند به راحتي وارد آن شود.

فرماندار فهرج نيز از اهميت و جايگاه ميل نادري اين شهرستان مي گويد و اين اثر را مربوط به دوران سلجوقيان مي داند.

بهنام فراقي از جاري شدن سيلاب هاي شديد و توفان هاي سهمگين اين ديار به عنوان دو عامل مخرب ميل نادري ياد مي کند و مي گويد: جريان آب در مجاورت ميل قاوردي، آن را در معرض تخريب قرار داده است.

وي از مسوولان ميراث فرهنگي خواست نسبت به بازسازي و مرمت اين اثر تاريخي اقدام کنند.

فرماندار فهرج با اشاره به اينکه ديگر اثرهاي تاريخي اين شهرستان نيز نياز به بازسازي دارند اظهار کرد: سالانه تعداد زيادي از گردشگران داخلي و خارجي از اين بناهاي منحصر بفرد بازديد مي کنند.

وي از احداث مجموعه تفريحي و رفاهي در مجاورت اين اثر تاريخي به عنوان راهي براي جذب بيشتر گردشگران نام برد.

معاون ميراث فرهنگي اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان کرمان نيز از بازسازي و ترميم برخي آثار تاريخي اين استان طي چند سال اخير خبر داد و گفت: ميل نادري فهرج نيز در چند سال گذشته بصورت جزئي مورد ترميم قرار گرفته است.

محسن موحدي افزود: طرح حفاظتي آثار و بناهاي تاريخي استان کرمان در دست تهيه است و اجراي آن بزودي آغاز مي شود.

وي گفت: در اين طرح برخي آثار تاريخي ترميم خواهند شد.

وي اظهار کرد: 650 اثر تاريخي ثبتي در استان کرمان وجود دارد که بر اساس بودجه و سالانه مورد بازسازي و ترميم قرار مي گيرند.

ميل قاوردي معروف به ميل نادري در 15 ديماه سال 1310 با شماره 143 در شمار آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.