چاپ

کرمان رصد - جیرفت - مدتی است کاشت درخت کنوکارپوس توسط شهرداری های جنوب استان کرمان روایج یافته و این در حالیست که کارشناسان محیط زیست عنوان کرده اند کاشت و پرورش این درخت در شهرها سلامت مردم را به مخاطره انداخته است.
چندسالی است در فضای سبز و خیابان‌های شهرهای جنوبی استان کرمان درختان کنوکارپوس کشت می شوند و هم‌ اکنون نیز کاشت این گونه همچنان ادامه دارد اما نکته مهم اینجاست که برخی از محققان و کارشناسان محیط زیست اعتقاد دارند این درخت مضرات زیادی برای انسان به همراه دارد و می‌تواند با آلوده‌ کردن هوا از طریق گرده‌های خود بیماری‌هایی نظیر حساسیت، عروق، ریوی و غیره را افزایش دهد و از همه مهمتر اینکه برخی از کارشناسان ادعا کرده اند که این درخت از تشکیل ابرهای باران ‌زا نیز جلوگیری می‌کند.
بنا به گفته کارشناسان محیط ‌زیست، کنوکارپوس یک گیاه سمی بوده و سبب افزایش حشرات موزی می‌شود و برخلاف درختان مثمر که سایه‌ای مطبوع و خنک دارند این درختان سایه‌ درختان که بیشتر از گونه‌های کنوکارپوس، اکالیپتوس و کهور آمریکایی هستند سایه‌ای گرم دارند.
**کنوکارپوس موجب بروز اختلال در محیط زندگی انسان می شود
یک فعال محیط‌ زیست با اشاره به مخاطرات اینگونه از گیاهان گفت: پوشش گیاهی درخت کنوکارپوس نه تنها ثمری برای موجودات زنده اطراف خود ندارند بلکه سبب بروز برخی از اختلالات طبیعی در محیط زندگی انسان‌ها، گیاهان و جانوران می‌شود.
سیده ‌نرجس ‌خاتون ‌مجتهد نجفی افزود: بر خلاف تصور بسیاری از مردم که کاشت هر نوع درختی برای محیط زیست خوب است باید گفت که گیاهان خاصیت‌ها و ویژگی‌های مختلفی دارند و می‌توانند بر سایر موجودات زنده حتی سایر گیاهان تاثیرات مثبت و منفی داشته باشند که در صورت منفی بودن تاثیرات، جبران آنها با هزینه‌های هنگفتی همراه است.
مولف کتاب اقتصاد مقاوم‌ تر محیط‌ سالم‌ تر با کاشت درختان‌ با ثمر، ادامه داد: باید به این نکته توجه داشت که گیاهان به ما غذا می‌دهند اما باید به واقعیت این امر هم پی ‌برد که آیا هر گیاهی می‌تواند غذا تولید کند و یا اینکه گیاهان تولید کننده اکسیژن هستند یا نه، اما خوب است بدانید درختان غیر مثمر اجازه رشد هیچ گیاهی در کنار خود را نمی‌دهند .
وی ادامه داد : ولی در کنار درختی مانند خرما می‌توان سه طبقه درخت دیگر از نوع مرکبات را کاشت و همچنین درخت خرما این توانایی را دارد که اجازه رویش گیاهان مرتعی در کنار خود را بدهد اما درختی مانند اکالیپتوس که گیاهی غیر مثمر است اجازه رویش گیاهی دیگر در کنار خود را نمی‌دهد.
مجتهد نجفی ادامه داد: سمی بودن گیاهان غیر مثمر یکی دیگر از معایب این قبیل درختان بوده و هنگامی که توسط حیوانات مصرف شوند سبب مرگ آن حیوان می‌شود و برخی دیگر از درختان مانند اکالیپتوس فقط یک گونه جانوری مثل خرس‌کوالا می‌تواند از آن تغذیه کند.
وی گفت : اما اگر به جای همین درخت بی‌ثمر و بدون سود درخت نارنج و خرما کاشته شود نه تنها انسان‌ها می‌توانند از میوه آن به عنوان یک تغذیه سالم استفاده کنند بلکه جانوران به ویژه پرندگان نیز می‌توانند از دانه‌های آنها تغذیه مناسب و مقوی در فصل پاییز و زمستان داشته باشند.
مجتهد نجفی افزود: گرده‌ افشانی و جابه جا شدن میوه‌های بدون مصرف درختان بی‌ثمر سبب آلودگی هوایی می‌شود و همچنین برخی از گونه‌های این قبیل گیاهان به طور طبیعی و بدون دخالت انسان دچار آتش‌سوزی شده و در هوا آلودگی ایجاد ‌می کنند اما گرده‌افشانی درختان مثمر بیشتر از طریق دست انجام می‌شود.
این کارشناس تصریح کرد: گازهای منتشر شده از درخت کنوکارپوس سبب جلوگیری از تشکیل ابرهای باران‌زا شده و شیره این درخت سبب بد طعم شدن مزه عسل کُنار که یکی از درختان قدیمی و مثمر جنوب کرمان است می‌شود.
**درختان بومی بهترین گزینه برای جنوب کرمان
یک کارشناس محیط‌زیست نیز گفت: درختان کنوکارپوس که جدیدا در خیابان‌ها و بلوارهای شهرهای جنوب کرمان کشت شده آب زیادی مصرف می‌کنند و میزان اکسیژنی که تولید می‌کند بسیار کم بوده و ریشه این درختان به حدی رونده و قوی است که می‌تواند به تاسیسات زیرزمینی همچون آب و برق و گاز آسیب جدی وارد کند.
مجید نیک‌نفس افزود: به جای کاشت درختان غیر مثمر بهتر است درختان مثمر که می توان از میوه آنها استفاده کرد را کشت کرد و افراد غیر بومی و گردشگران که وارد شهر می‌شوند با درختان بومی منطقه روبرو شوند.
**شورای شهر کنوکارپوس را از نظر علمی بررسی می کند
سخنگوی شورای شهر جیرفت هم در پاسخ به چرایی کشت کنوکارپوس گفت: این درختان مزایای خوبی دارند زیرا زود رشد کرده و جلوه خوبی هم به فضای سبز می‌دهند.
روح‌الله میرکهنوج افزود: متاسفانه این درختان غیرمثمر هستند و با توجه به گرده‌ای که از خود پراکنده می‌کند حتی پرندگان به سمت آن نمی‌آیند، از سویی به دلیل مصرف کم‌آب جزو درختان مقاوم به شمار می روند و میزان آبیاری آنها نسبت به دیگر درختانی که داریم کمتر است .
وی ادامه داد: کنوکارپوس ها در مقابل گرمای جیرفت مقاومت زیادی دارند هرچند که عیوبی هم دارد از جمله اینکه ریشه‌های این درختان می‌تواند به تاسیسات زیربنایی شهر آسیب بزند اما تاکنون موردی مشاهده نشده است.
عضو شورای شهر جیرفت تصریح کرد: اکالیپتوس در مقابل باد مقاوم نیست و ترد و شکننده بوده و در گذشته می دیدیم که با وزش باد، شاخه های این درختان شکسته و بر روی خودروها می افتادند.
وی بیان کرد: کاشت درخت کنوکارپوس را نه تایید کرده و نه رد می کنم.
میرکهنوج با بیان اینکه فضای سبز باید تلفیقی باشد، افزود: به زودی نشستی در شورای شهر تحت عنوان کارگروه کشاورزی با حضور تعدادی از مهندسان کشاورزی تشکیل می‌دهیم تا از نظر علمی، این درخت را مورد بحث و بررسی قرار دهیم.
وی در پاسخ به این سوال که این درخت باعث افزایش آلرژیِ و بیماری‌‍‌های عروقی، عفونت و سرطان ریه می‌شود، گفت: من در شورای پژوهش کمیته تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی جیرفت حضور داشتم لذا در منطقه تحت پوشش این دانشگاه هیچ گزارشی مبنی بر افزایش این بیماری‌ها نداشته‌ایم.
سخنگوی شورای شهر جیرفت با بیان اینکه هم اکنون ذخیره نهالستانی برای کنوکارپوس نداریم افزود: طرح کشت کنوکارپوس قبلا در دزفول اجرا شده و طی این سالها هیچ گزارشی مبنی بر مضر بودن این درخت ارسال نشده است.
**گنجشک ها از درخت کنوکارپوس فراری هستند
شهروند جیرفتی هم از کاشت این درخت انتقاد کرد و گفت: ی بر روی این درخت حتی گنجشک هم نمی نشیند و این مساله جای تامل و تحقیق دارد.
حسین امیری خواستار تحقیقات علمی برای بررسی بیشتر این درخت شد که در صورت مضر بودن، از کاشت آن جلوگیری شود.
شهروند عنبرآبادی هم گفت: کارشناسان جهاد کشاورزی باید ضمن تحقیق، درختی را متناسب با منطقه جنوب به ویژه برای سرسبزی و با توجه به کم آب بودن منطقه تجویز کنند و متاسفانه این مهم صورت نگرفته است.
محمدعلی توکلی افزود: تعامل بیشتری باید بین سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان و شهرداری های این منطقه برقرار باشد تا در نتیجه این تعامل شاهد انتخاب درختانی سبز با شرایط اقلیمی منطقه باشیم.
شهروند منوجانی گفت: منطقه جنوب کرمان دارای فرهنگ غنی است که یکی از این نمادهای فرهنگی منطقه درختان خرما بوده لذا باید از این ظرفیت فرهنگی برای پارک ها استفاده شود.
محسن خوبیاری عنوان کرد: ریشه این درخت باعث تخریب آسفالت خیابانها می شود و کاش درختی را می کاشتند که حداقل میوه ای بدهد و برای شهر و مردم مفید باشد.
هم اینک در جنوب استان کرمان کاشت درخت کنوکارپوس در حالی انجام می‌شود که کارشناسان محیط ‌زیست و بسیاری از مردم موافق کاشت این درخت نیستند و حتی برخی از کارشناسان عنوان کرده اند که اتحادیه اروپا این گونه گیاهی را خطرناک ‌ترین موجود زنده دنیا نامگذاری کرده است.
امیدواریم هر چه سریع تر تدابیر لازم در خصوص انتخاب یک درخت جایگزین برای توسعه فضای سبز این مناطق اتخاذ شود.
کنوکارپوس که نام علمی آن کنوکارپوس لنلیولیا و از خانواده گاروم زنگیان به شمار می رود و از نظر اندازه بسیار متنوع بوده و گاهی هم به صورت گسترده روی زمین پهن می‌شود ولی معمولاً به صورت راست و مانند درخت است و ارتفاع آن تا 20 متر و قطر تنه آن به هشتاد سانتی ‌متر می‌رسد، این درخت همیشه سبز بوده که معمولاً در مناطق گرمسیر و خاک شور کاشته می‌شود.