چاپ

کرمان رصد - کرمان - اکبر صوتی استاد پیشکسوت مشبک کشورمان که در کرمان سکونت دارد ، براین باور است که بررسی آثار هنری و تحلیل کارهای هنری دو مولفه و شاخص مهمی است که در ارتقا و اعتلای فرهنگ کشور و جامعه می تواند نقش موثری را ایفا کند.

این پیشکسوت هنر مشبک سرزمین ایران روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از حمایت و قدرشناسی از هنرمندان به عنوان یک اصل و راهی برای تعالی کشور و جامعه نام برد که به آن باید توجه ویژه ای شود تا ضمن اعتلای فرهنگی جامعه هنرهای مختلف هم از فراموشی و نابودی نجات یابند.
* پای صحبت هنرمند کرمانی
پا به خانه کوچک و قدیمی و پر از خاطره با میزهای پر از کارهای ظریف که دست کار خود استاد است می گذارم، و استاد بی مقدمه با روشن کردن چراغی که دست کار خود اوست شروع به صحبت در رابطه با آثار تولیدی می‌کند، استاد اکبر صوتی، این هنر را مربوط به انسان‌های اولیه می‌داند که از سنگ، چوب، پوست و برگ گیاهان پنجره‌هایی برای ورود نور ایجاد می‌کردند که باگذشت زمان این روزنه‌ها اشکال هندسی منظم‌تر و متنوعی به خود گرفتند و امروز از این هنر به نام مشبک نام برده می‌شود.
در میان آثار دستی این هنرمند توانا آنچه که توجه مرا جلب کرد تابلویی بود که آن را در آستان شاه نعمت الله ولی ماهانی دیده بودم و البته تغییرات قابل توجهی در آن به وجود آمده بود و این استاد 90 ساله با دستان هنرمندانه و لرزان خود داشت روی آن کارهایی انجام می داد.

این پیشکسوت هنر مشبک، متولد 1308 در کرمان است که بعضی نوآوری‌های وی برای اولین بار نه در ایران بلکه در جهان وجود دارد و بیش از 150 نمایشگاه در داخل و خارج از کشور تاکنون برگزار کرده است و همچنین حدود 140 تقدیرنامه از روسای جمهوری، دانشگاه‌ها و مسئولان دریافت و دکترای هنر را از شورای انقلاب فرهنگی ریاست‌جمهوری در تالار وحدت کرمان گرفته است.
صوتی بیش از 75 سال از عمر خود را به تولید 300 اثر از جمله تصاویر پیامبران و بزرگان ایران‌زمین و مشاهیر و مفاخر جهان که هرکدام شرح مفصلی دارند را گذرانده است که 125 اثر آن در موزه برج آزادی تهران و 185 اثر نیز در موزه هرندی کرمان هست.
استاد صوتی از گذشته خود می گوید:
آن زمان که رسم بود کودکان و نوجوانان تابستان‌ها به دنبال فراگیری فن و حرفه‌ای چون آهنگری، نجاری و بنایی و … رفته و اتفاقاً همان حرفه هم در آینده شغل اصلی آن‌ها می‌شد؛ من هم نیز از همان دوران دبستان برای آموختن حرفه موردعلاقه‌ام نزد دایی مرحومم حاج علی صوتی که استاد طراحی قالی، گچ‌بری و کاشی و گلدوزی بود رفتم.
کلاس پنجم دبستان بودم که معلم ریاضی برای اولین بار به من یک کمانه هدیه داد و من هم بدون تعلیم خاصی در این زمینه و با ابتکار خودم هنر طراحی که از دایی‌ام آموخته بودم کار را شروع کردم.
بنا به گفته استاد، سال 1327 لوستری ساخت مزین به اسامی پنج‌تن و چهارده معصوم و آن را هدیه به حرم حضرت عبدالعظیم کرد و در سال 1333 که در یک روستا معلم بود اثری ساخت که در مسابقات صنایع‌دستی کرمان، تهران و ژاپن موفق به کسب مقام اول شد و از همان سال بود که ضمن اشتغال به کار معلمی به کار مشبک هم پرداخت و امروز بعد از بازنشستگی کار مشبک به کار اصلی او تبدیل‌شده است.
از آنجاکه اکثر آثار ایشان مذهبی و در ارتباط با اسماء الله و اسامی ائمه علیهم‌السلام است همیشه با وضو هست و سحر شروع انجام کارش است؛ و کارهای او از آنجا که با دست انجام می‌دهد تنها یک بار کار شده است و به گفته او حالت خلق هر اثر تنها یک‌بار به او دست می‌دهد.
او دلیل مذهبی بودن آثارش را این می‌داند که هر آنچه به مذهب متصل باشد ماندگارتر است مثل آثار مکلانژ در روم که مذهبی بودن این آثار آن را ماندگار کرده است و از صدها سال قبل هنوز حرف برای گفتن دارند. او توکل به خداوند، برنامه‌ریزی صحیح برای انجام کارها و سوم پیگیر بودن را سه شرط لازم و ضروری در زندگی می‌داند و به جوانان توصیه می‌کند که برای وصل شدن به خداوند هنر، مطالعه و ورزش را در زندگی خود جای دهند.
در کرمان خیابانی نیز به نام اوست و آنچه که در این سال‌ها این هنرمند را خوشحال ساخته، کتاب چاپ‌شده وی توسط وزارت علوم به نام "مشبک" است که دارای بیش از 200 تصویر می‌باشد و در حال حاضر جزو واحدهای دانشکده‌های هنر مورداستفاده و توجه دانشجویان قرارگرفته است.

نکته‌ای که باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد این است که یک جامعه هر چقدر هم ثروت طبیعی داشته باشد بدون داشتن فرهنگ، ثروت پایداری نخواهد داشت واین هنر است که فرهنگ جامعه را می‌سازد و جامعه‌ای که به هنر بهایی ندهد هرچقدر هم تلاش شود آن جامعه نمی‌تواند به پیشرفت حقیقی برسد و من فکر می‌کنم این واقعی‌ترین و تلخ‌ترین حقیقت است که در جامعه ما کمتر به آن توجه شده است.
امیدواریم که سازندگان و دست اندارکاران در این عرصه بتوانند با ایجاد برنامه‌های مدون گام بلندی را برای بارور کردن فرهنگ و هنر در جامعه برداشته و آن را ارتقا دهند.
مشبک‌کاری هنری قدیمی که امروزه خود را به اشکال مختلف با توجه به پیشرفت علم معماری نشان می‌دهد. از گذشته‌های دور انسان در فکر هدایت نور به‌وسیله پنجره با سنگ و چرم و برگ بود تا نور و هوا را به داخل خانه یا به قبل‌تر اگر بازگردیم به داخل غار بود؛ مدتی که گذشت ذوق و قریحه در آن دخیل شد و هنر مشبک را به شکل ابتدایی آفریدند.
هنر مشبک‌کاری در ایران با پنجره‌های ارسی، نام و آوازه بلند کرد. این پنجره‌ها در دوران صفویه رونقش بسیاری داشت و می‌توان گفت یکی از زیباترین پنجره سازی‌ها با مشبک‌های هندسی و شیشه‌کاری در معماری ایرانی است.
این هنر ارزشمند در ابتدا برای زیبایی در و پنجره بر روی چوب و فلز برای تزئین در و پنجره استفاده می‌شده است و در حال حاضر این هنر بر روی هر ماده‌ای استفاده می‌شود که یا به‌صورت یکپارچه شبکه‌ها با استفاده از اره‌مویی ایجاد می‌شود که تمام طرح‌ها به هم متصل و جداناپذیرند و یا به‌صورت منفصل که قطعات طرح نهایی به‌طور جداگانه بریده‌شده و به هم متصل می‌شوند.
9889/‏‬ 5054